گونهشناسی جریانشناسیهای فکری-فرهنگی در ایران معاصر
فرشاد
مهدی پور
دانشجوی دکتری سیاستگذاری فرهنگی دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام
author
text
article
2014
per
جریانهای فکری-فرهنگی هر کدام به اعتباری جریان نامیده شدهاند؛ این اعتبار ناشی از آرای آنان، کنشگران مطرح، تاثیرات عینی در صحنه اجتماع، گروههای حامی و... است، اما با کدامین معیار یا براساس کدام مقسمی، میتوان تصویری از فضای نظری جامعه ایران در سده اخیر بهدست داد. این پرسش اصلی مقاله حاضر است که تلاش شده با استفاده از منابع مختلف، اصلیترین مبانی یا مبادی تفکیک و تقسیم جریانهای فرهنگی کشور را روشن کند و در نتیجه مدعی است که جریانشناسی معاصر در ایران ذیل این شکافها یا مسائل قابل احضا و دستهبندی هستند: دین، هویت، سنت و تجدد، روشنفکری، حکومت دینی (اسلام سیاسی) و فرهنگ.
دوفصلنامه علمی پژوهشی دین و سیاست فرهنگی
شورای تخصصی حوزوی شورای عالی انقلاب فرهنگی
2423-7124
1
v.
2
no.
2014
7
30
https://www.jrcp.ir/article_13025_2ec2d8e36a6f2081d748239951fc6b1f.pdf
نظریه پدیدارشناختی فرهنگ وسیاستگذاری فرهنگی
علی اصغر
اسلامی تنها
استادیار گروه مطالعات فرهنگی و ارتباطات دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام
author
text
article
2014
per
بی شک نظریه های فرهنگی نقش اساسی در سیاستگذاری فرهنگی دارند. و هر نظریه فرهنگی سیاستگذاری فرهنگی خاصی را ایجاب می کند. پرسش اصلی این پژوهش آن است ظرفیت ها و دلالتهای نظریه پدیدارشناختی فرهنگ در عرصه سیاستگذاری فرهنگی چیست؟ نگارنده با اتخاذ روششناسی مطالعات تحلیلی تلاش کرد پس از تبیین نظریه پدیدارشناسانه فرهنگ با تکیه بر آرای هوسرل، شوتس و گارفینگل، دلالت های آن را در حوزه سیاستگذاری فرهنگی نشان دهد. ضرورت اتخاذ گفتمان سیاست فرهنگی ارتباطی، ضرورت اتخاذ رویکرد معرفت شناسی فرهنگی، توجه ویژه به فرهنگ عمومی و نگرانی از تقلیل آن به فرهنگ عامه پسند، ضرورت انجام تحقیقات معرفت پژوهی جامعه شناختی جهت کشف وضعیت جامعه جویی و کنش ارتباطی مردم و لایه های زیزرین فرهنگ عمومی و لزوم وحدت زیست جهان سیاستگذار، برنامه ریز و مجری سیاست ها از پیامدهای چنین رویکردی است.
دوفصلنامه علمی پژوهشی دین و سیاست فرهنگی
شورای تخصصی حوزوی شورای عالی انقلاب فرهنگی
2423-7124
1
v.
2
no.
2014
31
60
https://www.jrcp.ir/article_13023_81575859ca54c8e107267791a3e52c01.pdf
خط مشی گذاری عمومی و سیاست های نظارت بر برنامه های صدا و سیما
عبدالکریم
خیامی
دانشجوی دکتری فرهنگ و ارتباطات دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام
author
text
article
2014
per
سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران به عنوان نهادی حاکمیتی برحسب قانون اساسی به طور انحصاری فعالیت میکند. از سوی دیگر به دلیل فراگیری مخاطبان خود در سراسر کشور به روشنی جزو مسائل و موضوعات حوزه عمومی قرار میگیرد.باتوجه به ویژگیهای فوق (حاکمیتی- انحصاری – عمومی)، هر نوع سیاستگذاری برای مجموعة رادیو و تلویزیون در ایران مشمول تعریف خط مشیگذاری عمومی خواهد بود.چه آنکه طبق تعریف ، خط مشی عمومی تصمیم یا فرایندی است که در قبال یک مشکل عمومی اعمال میشود. در این نوشته، ضمن معرفی سطوح و انواع نظارت کنونی بر برنامه های صدا و سیما و تحولات تاریخی آن، به برخی از مهمترین مدل های خط مشی گذاری عمومی اشاره شده و نحوه کاربست آنان در حوزه نظارت بر برنامههای یاد شده مورد واکاوی قرار گرفته است.
دوفصلنامه علمی پژوهشی دین و سیاست فرهنگی
شورای تخصصی حوزوی شورای عالی انقلاب فرهنگی
2423-7124
1
v.
2
no.
2014
61
82
https://www.jrcp.ir/article_13027_933e5d7ecf83191d073d112eae7a31b6.pdf
تحلیل سیاست تفکیک جنسیتی دانشگاهها از منظر علم سیاستگذاری
میثم
قمیشیان
دانشجوی دکتری سیاستگذاری فرهنگی دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام
author
text
article
2014
per
طرح تفکیک جنسیتی دانشگاهها و مراکز آموزش عالی از جمله سیاست هایی بود که در دولت دهم پیگیری و تا حدی هم عملیاتی شد. فارغ از جهت گیری های سیاسی یا جناحی برای تحلیل این سیاست، مقالهی پیش روی در نظر دارد تا این سیاست (خط مشی) را از منظر علم سیاستگذاری مورد تحلیل و واکاوی قرار دهد. از آنجا که هر سیاست از سه بعد تدوین، اجرا و ارزیابی قابل تحلیل است این نوشتار هم تلاش دارد تا خط مشی تفکیک جنسیتی دانشگاه ها را از این سه بعد تحلیل کند. نتایج این پژوهش نشان می دهد مبانی یا قرائت های اسلامی و کنترل آسیب های اجتماعی از دلایل و مبانی نظری تدوین این سیاست بوده اند. در حوزهی اجراء هم سیاست تا حدود زیادی به صورت «دفعی» اجرا شده است و در بعد «ارزیابی» هم از آنجا که این سیاست به صورت ناتمام پایان می یابد، تحلیل جامعی از نتایج آن وجود ندارد و اظهارات موافقان و مجریان این سیاست هم از مثبت بودن آن در کاهش جرائم اجتماعی در حوزهی دانشگاه حکایت دارد. مبنای تئوریک تحلیل های این مقاله، پست مدرنیسم نیست اما تلاش شده است تا خوانش های این مکتب هنگامی که به تحلیل سیاست تفکیک جنسیتی دانشگاه ها می پردازد هم تشریح شوند.
دوفصلنامه علمی پژوهشی دین و سیاست فرهنگی
شورای تخصصی حوزوی شورای عالی انقلاب فرهنگی
2423-7124
1
v.
2
no.
2014
83
104
https://www.jrcp.ir/article_13028_b303dcab4b07301fb834ae46296bcee7.pdf
نشانه شناسی ساختارگرا و سیاستگذاری فرهنگی
سید حمید
میرخندان
دانشجوی دکتری فرهنگ و ارتباطات دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام
author
text
article
2014
per
نشانهشناسی ساختارگرا از نشانهشناسی به عنوان ابزاری تحلیلی برای بررسی حضور فرهنگ و ایدئولوژی در نمودها و مؤلفههای فرهنگی بهره میبرد. این را میتوان نقطه تلاقی نشانهشناسی ساختارگرا به عنوان یک نظریه فرهنگی با سیاستگذاری فرهنگی دانست. نشانهشناسی ساختارگرا در زمینه سیاستگذاری فرهنگی از امکانات و مزیتهای نسبی و نیز محدودیتها و نقصهایی برخوردار است. تمرکز بر حوزهی فرهنگ به عنوان یک مزیت این نظریه و در مقابل عدم توجه به تعامل دو سویهی فرهنگ با دیگر ساحتهای حیات اجتماعی، بررسی مسائل و مشکلات فرهنگی در سطح ساختارهای کلان فرهنگی و در مقابل ناتوانی در بررسی سطح خرد، توجه به توصیف و تبیین مقولات فرهنگی و در مقابل عدم رویکرد تجویزی و معطوف به تغییر برخی از این امتیازها و محدودیتهاست. همچنین میتوان نسبت بین نشانهشناسی ساختارگرا با «گفتمانها» ، «مکاتب» و «مدلهای» سیاستگذاری فرهنگی را مطرح کرد و همسازی و هماهنگی و احیانا ناسازگاری بین آنها را بررسی نمود.
دوفصلنامه علمی پژوهشی دین و سیاست فرهنگی
شورای تخصصی حوزوی شورای عالی انقلاب فرهنگی
2423-7124
1
v.
2
no.
2014
105
120
https://www.jrcp.ir/article_13026_f070665140fb7ba0420a4b000d1829ad.pdf
بررسی نگرش زنان جوان پیرامون منزلت نقش خانه داری
صبورا
امین فر
دانشجوی دکتری سیاست گذاری فرهنگی دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام
author
text
article
2014
per
هرچند امروزه خانه داری از شکل سنتی آن فاصله گرفته و زندگی مدرن شهری از جهاتی از رنج های آن کاسته است، امّا بسیاری از امتیازات عاطفی و منزلتی آن را نیز روبوده تا جایی که بیشتر زنان خانه دار، خانه داری را شغلی پر زحمت، یکنواخت و امروزه کم ثمر، تلقی می کنند. در حالی که با وجود تحولات جوامع شهری و حتی روستایی هنوز همان انتظارات سنتی از نقش زن در خانه در نگرش اکثر افراد باقی است. سئوالی که در اینجا مطرح می شود آن است که آیا با وجود باقی ماندن این انتظارات سنتی، جامعه ما جایگاه و منزلت واقعی نقش خانه داری را برای ایفاگران این نقش قائل است و یا آنکه از همان منزلت سنتی نیز فروکاسته است؟ این موضوع دارای ریشه ها و علل جامعه شناختی و روانشناختی عمیقی است که در این مقاله تلاش شده است با بررسی عوامل نگرشی مسئله منزلت خانه داری به عنوان یک نقش اجتماعی از طریق به کارگیری روش کیفی -مصاحبه مسئله محور با زنان جوان- ابعاد تاثیر مؤلفه های شخصیتی و نیازهای افراد و دیدگاه گروه خودی، الزامات موقعیتی و همچنین تاثیر تصورات قالبی افراد جامعه بر منزلت این نقش توصیف شود. نتایج حاصل از این پژوهش حاکی از آن است که مؤلفه های فردی در نگرش شاغلین بیشتر از خانه دارها مؤثر بوده است و با وجود اهمیت مؤلفة دیدگاه گروه خودی در انتخاب خانه داری نتایج بیانگر آن است که گروه خودی نتوانسته در فرد انتخاب کنندة خانه داری احساس رضایت پایدار نسبت به این انتخاب ایجاد کند. براین اساس آنچه مهم و ضروری به نظر می رسد آن است که به جای اتخاذ رویکردهای اقتصادی به این مسئله، جامعه کنونی ما نیازمند اتخاذ سیاستگذاری فرهنگی در این زمینه می باشد تا با تغییر نگرش خانه داری به عنوان وظیفه بانوان که ریشه در تصورات قالبی جامعه ما دارد، منزلت حقیقی این نقش را بازگرداند.
دوفصلنامه علمی پژوهشی دین و سیاست فرهنگی
شورای تخصصی حوزوی شورای عالی انقلاب فرهنگی
2423-7124
1
v.
2
no.
2014
121
141
https://www.jrcp.ir/article_13024_4728d7587132583b1e1aae7c9991ee3e.pdf