الگویی اسلامی برای تحلیل مسائل زن و خانواده و کاربرد آن در عرصه سیاست‌گذاری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام

چکیده

بیش از نیم قرن است که به اسم احیای حقوق و آزادی زنان تحولاتی در جهان صورت گرفته و مباحثی در باب جایگاه و حقوق اجتماعی زنان مطرح شده است. این مباحث چالش‌هایی را در فضاهای فرهنگی، و به تبع آن در قوانین و سیاست‌های مدیریتی کشور پدید آورده و موافقت‌ها و مخالفت‌هایی را برانگیخته است. سؤالی که به‌ویژه پس از انقلاب اسلامی در این فضا مطرح شده این است که نظام جمهوری اسلامی باید چه الگویی را در عرصه سیاست‌گذاری مسائل زنان در پیش گیرد و بر چه مبنایی تکیه کند. یکی از کسانی که درباره مسائل جدید در این زمینه، تأملاتی جدی‌ داشته، شهید مرتضی مطهری است. در مقاله حاضر با تکیه بر آراء و اندیشه‌های ایشان، تلاش شده الگوی جدیدی برای حل مسائل مربوط به زن و خانواده مطرح شود و با تبیین جدیدی از مسئله و اشاره‌ای به مبانی اسلامی در این زمینه، مسائل مربوط به زن و خانواده در دو دسته کلی مسائل ناظر به حقوق جنسیتی و اخلاق جنسی بررسی شده، خطوط کلی الگوی اسلامی در تحلیل مسائل زنان و خانواده ترسیم گردد. همچنین برای نشان دادن کارآمدی این الگو، بر اساس آن، پیشنهاد‌هایی برای سیاست‌گذاری مطلوب در باب یکی از مسائل مستحدثه در باب زنان (اشتغال زنان) ارائه می‌شود.

کلیدواژه‌ها


  1. قرآن کریم

    1. دفتر مطالعات و تحقیقات زنان (1382). کنوانسیون محو کلیة اشکال تبعیض علیه زنان (مجموعه مقالات و گفت‌وگوها). قم: دفتر مطالعات و تحقیقات زنان.
    2. روابط عمومی دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی (2011). [نرم‌افزار] مجموعه مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی. نسخه 4.1.0، 2011.
    3. سوزنچی، حسین (1392). جنسیت و دوستی مواجهه‌ای اسلامی با مسئله روابط دختر و پسر. قم: نشر معارف.
    4. سوزنچی، حسین (1383). «حل پارادوکس آزادی در اندیشه شهید مطهری»، فصلنامه علمی- ترویجی قبسات، ش 31-30، زمستان 1382 و بهار 1383.
    5. قلی‌پور، رحمت‌الله (1389). تصمیم‌گیری سازمانی و خط‌مشی‌گذاری عمومی. تهران: سمت.
    6. گاردنر، ویلیام (1386). جنگ علیه خانواده. ترجمه معصومه محمدی. قم: دفتر مطالعات و تحقیقات زنان.
    7. گولومبوک، سوزان؛ و فی‌وش، رابین (1378). رشد جنسیت. ترجمه مهرناز شهرآرای. تهران: ققنوس.
    8. مطهری، مرتضی (1371). گفتارهای معنوی. تهران: صدرا.
    9. مطهری، مرتضی (1372). اخلاق جنسی در اسلام و جهان غرب. تهران: صدرا.
    10. مطهری، مرتضی (1370). بیست گفتار. تهران: صدرا.
    11. مطهری، مرتضی (1375). پاسخ‌های استاد به نقدهایی بر مسئله حجاب، تهران: صدرا.
    12. مطهری، مرتضی (1373). تکامل اجتماعی انسان به ضمیمه هدف زندگی. تهران: صدرا.
    13. مطهری، مرتضی (1367). حماسه حسینی، ج 1. تهران: صدرا.
    14. مطهری، مرتضی (1384 ق). زن.[1]
    15. مطهری، مرتضی (1391). زن و مسائل قضایی و سیاسی، تهران: صدرا.
    16. مطهری، مرتضی (1368). مسئله حجاب. تهران: صدرا.
    17. مطهری، مرتضی (1369). نظام حقوق زن در اسلام. تهران: صدرا.
    18. مطهری، مرتضی (1374). ولاءها و ولایت‌ها. تهران: صدرا.
    19. مطهری، مرتضی (1385). یادداشت‌های الفبایی استاد مطهری، ج 5. تهران: صدرا.
    20. مطهری، مرتضی (1386). یادداشت‌های الفبایی استاد مطهری، ج 7. تهران: صدرا.

     

    1. Gurian, Michael & Stevens, Kathy & Henley, Patricia & Trueman, Terry (2011), Boys and girls learn differently! a guide for teachers and parents. San Francisco: Jossey-Bass.
    2. Hymowitz, Key S. (2011), Manning Up: How the Rise of Women Has Turned Men into Boys. New York: Basic Books.
    3. Leonard Sax, M.D. (2002) “Maybe Men and Women Are Different”, American Psychologist, July 2002, pp. 444-445.
    4. Leonard Sax, M.D. (2006) Why Gender Matters? What Parents and Teachers Need to Know about the Emerging Science of Sex Differences. New York: Broadway Books.
    5. Lukas, Carrie L. (2006) The Politically Incorrect Guide to Women, Sex and Feminism. Washington DC.: Rengery Publishing Inc.
    6. Rhoads, Steven E. (2004) Taking Sex Differences Seriously. New York: Encounter Books.



    [1]. این منبع، هفت جلسه سخنرانی از شهید مطهری است با عنوان «زن»، که متأسفانه هنوز پیاده و چاپ نشده، و از خود نوار نیز تاریخ آن معلوم نیست؛ ولی با توجه به برخی نکات که در یادداشت‌های شهید مطهری آمده (مطهری، 1385:‌ 342)، احتمالاً این سخنرانی‌ها در رمضان یا ایام فاطمیه سال 1384 قمری ایراد شده است. آدرس دستیابی اینترنتی آن‌ها: http://www.audiobook.blogfa.com/post-77.aspx