بررسی تنوع در سیاستگذاری فرهنگی ایران مطالعه موردی: قانون اساسی و سند نقشه مهندسی فرهنگی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشکده مدیریت علامه طباطبایی ره

2 گروه مدیریت پژوهشگاه حوزه و دانشگاه

3 ریاست دانشکده فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق (ع)

4 دفتر تبلیغات اسلامی حوزه

چکیده

خط‌مشی‌گذاری فرهنگی در جامعه اسلامی ایرانی، علاوه‌بر آنکه باید برگرفته از آموزه‌های اسلامی باشد؛ باید متناسب با جامعه ایرانی و اقتضائات بومی نیز باشد. از سوی دیگر، ایران مانند بسیاری از کشور‌ها دارای تنوع و گوناگونی‌های قومی- زبانی، دینی- مذهبی و زیستی-جغرافیایی است که باید در سیاست‌گذاری فرهنگی به آن توجه کرد. هدف از تحقیق حاضر، بررسی این موضوع است که اقتضائات بومی و تنوع‌های موجود در کشور چه جایگاهی در سیاست‌گذاری فرهنگی ایران دارد. به این منظور دو سند بالادستی قانون اساسی و سند نقشه مهندسی فرهنگی با روش تحلیل مضمون مورد بررسی قرار گرفت. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که از بین تنوع‌های موجود در کشور، تنوع‌های قومی-زبانی و دینی- مذهبی، جایگاه ویژه‌ای در سیاست‌های کلان فرهنگی کشور، حداقل در مرحله تدوین، دارند؛ اما درخصوص تنوع جغرافیایی، توجه جدی به نقش تنوع جغرافیایی در سیاستگذاری‌های فرهنگی صورت نگرفته است. بنابراین تأکید این تحقیق بر آن است که توجه بیشتری به نقش تنوع جغرافیایی و تأثیرات اقلیمی در تدوین سیاست‌ها و خط‌مشی‌های فرهنگی شود. در پایان نیز نمونه‌هایی از تأثیر تنوع جغرافیایی بر سیاستگذاری فرهنگی ارائه شده است.

کلیدواژه‌ها


  1. قرآن کریم.
  2. احمدی‌پور، زهرا و طهمورث حیدری و طیبه حیدری(1389)؛ تحلیل قومیت و هویت قومی در ایران؛ جهت امنیت پایدار، فصلنامة علمی - پژوهشی انتظام اجتماعی، سال دوم، شمارة اول، بهار و تابستان.
  3. ایوبی، حجت‌الله(۱۳۸۹)؛ سیاست‌ گذاری فرهنگی در فرانسه: دولت و هنر، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت).
  4. باقری‌فرد، محمد حسین(1395)؛ طراحی الگوی اسلامی ـ ایرانی خط‌مشی‌گذاری فرهنگی، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
  5. بیات موحد، حنیف(1390)؛ مشکلات فرهنگی ما ایرانیان، عصر مدیریت، شماره 5.
  6. پیروزمند، علیرضا(1386)؛ مجموعه مقالات همایش ملی مهندسی فرهنگی، تهران: دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی.
  7. تقی‌لو، فرامرز(1386)؛تنوع قومی، سیاست چندفرهنگی و الگوی شهروندی: بررسی موردی ایران معاصر، فصلنامه مطالعات راهبردی شماره 35.
  8. چمن‌خواه، لیلا(‎۱۳۸۹)؛ الگوی نظری مطالعه تنوع فرهنگی و انسجام ملی در کشور، تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، معاونت پژوهشی، دفتر گسترش تولید علم.
  9. حسینی بهشتی، علیرضا(1380)؛ بنیاد نظری سیاست در جوامع چندفرهنگی، تهران: بقعه، مرکز بین‌المللی گفتگوی تمدن‌ها،
  10. داوری محسن(1388)؛ حقوق فرهنگی شهروندان در مبانی اسلامی و قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، تهران: دانشگاه امام صادق(ع).
  11. شاهسیاه، مرضیه(1388)؛ بررسیرابطهرضایتجنسیوتعهدزناشوییزوجینشهرستان شهرضا، مجله علمی پژوهشی اصول بهداشت روانی پاییز ، سال یازدهم، شماره 3 (پیاپی 43).
  12. صوفی‌آبادی محمود(1383)؛ اسلام، جهانی شدن و پیامدهای فرهنگی آن، تهران: اندیشه صادق، شماره 16 تا 19.
  13. عابدی جعفری، حسن و محمدسعید تسلیمی و ابوالحسن فقیهی و محمد شیخ زاده(1390)؛ تحلیل مضمون و شبکه مضامین: روشی ساده و کارآمد برای تبیین الگوهای موجود در داده‌های کیفی، اندیشه مدیریت راهبردی (اندیشه مدیریت) پاییز و زمستان، دوره  5، شماره2 (پیاپی 10).
  14. علوی لنگرودی، سید کاظم(1381)؛ بررسی پدیده بلوغ زودرس، کاوش‌نامه زبان و ادبیات فارسی پاییز و زمستان و بهار و تابستان، شماره 5 و 6.
  15. قائمی، علی(1364)؛ بلوغ زودرس، نشریه پیوند، شماره 73.
  16. قمری، داریوش(‎۱۳۸۴)؛ همبستگی ملی در ایران، تهران: مؤسسه مطالعات ملی، انتشارات تمدن ایرانی.
  17. کاظم، محمد و همکاران(1384)؛ بررسی روند تغییرات میانگین سن اولین قاعدگی در دختران ایرانی، فصلنامه باروری و ناباروری، زمستان، صفحات 523- 530.
  18. محمدخانی مظفر و همکاران(1386)؛ بررسی نقش توپولوژی طبیعی بافت فرسوده شهری مناطق خشک و راهکارهای باز زنده سازی آن(مطالعه موردی بافت تاریخی شهرسمنان)، همایش بهسازی بافت‌های فرسوده مشهد.
  19. موحد مجید و همکاران(1390)؛ مطالعه رابطه رضایت‌مندی جنسی زنان و تعارضات میان همسران، زن در توسعه و سیاست (پژوهش زنان)، دورة 9، شمارة 2، تابستان.
  20. نجف‌پور، بهرام(1386)؛ نقش اقلیم در برنامه‌ریزی و مدیریت محیط، پیک نور سال پنجم، تابستان شماره 2.
  21. نقره‌کار، عبدالحمید و همکاران(1389)؛ بررسی تأثیر محیط طبیعی بر رفتار و اخلاق از دید متفکران اسلامی و نتایج آن در طراحی محیط مصنوع، آرمانشهر، شماره 5.
  22. واتسون، سی‌دبلیو(‎۱۳۸۳)؛ کثرت‌گرایی فرهنگی، ترجمه: حسن پویان، تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی‌مرکز بین‌المللی گفتگوی تمدن‌ها.

 

  1. Bennett Tony, (2001), Differing diversitiesm, Council of Europe, November.
  2. Braun, Virginia & Clarke, Victoria (2006), “Using thematic analysis in psychology” .Qualitative Research in Psychology .Vol 3: 77-101.
  3. Dunlap and Cotton, (1978), Environmental Sociology, Ann. Rev. Sociol, 243-273.
  4. Gajic Marija, A brief outlook of cultural policies - challenges and importance (with case of Serbia) An International Conference on the Political, Economic and Cultural Dimensions of EU Foreign Policy (Berlin, 4th-9th January 2011).
  5. Hesmondhalgh, David and Pratt, Andy C, Cultural industries and cultural policy. International journal of cultural policy (2005).